Prf. Dr. Yusuf İlbey Yazdı: Böbrek Taşı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?

Prf. Dr. Yusuf İlbey Yazdı: Böbrek Taşı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?
Yayınlama: 29.12.2020
A+
A-

Böbrek taşı, böbrek boşlukları içinde idrar içindeki maddelerin çökmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Böbreklerin görevi vücutta oluşan atıkların atılması için kanı süzmektir. Atıklar böbreklerden dışarı idrar olarak mesaneye bağlı olan üreter tüplerinden atılır.

Böbrek taşı böbrek kanalları içerisindeki kalsiyum, ürik asit ve idrarda bulunan diğer maddelerin birleşmesiyle oluşan mineral içerikli sert kitlelerdir. Erkeklerde görülme oranı kadınlara göre 3 kat daha fazladır. Her yaşta görülebilmekle birlikte 30-50 yaş aralığındaki bireylerde daha sık gözlenir. Böbrek taşı rahatsızlığı bir kez oluştuğu takdirde tedavi ile yok edilse bile çoğunlukla tekrar etme eğilimi gösterir. Bu nedenle kişinin ağrıları olmasa dahi mutlaka doktor kontrolüne gitmesi gerekmektedir.

BÖBREK TAŞI NEDEN OLUŞUR?

Günlük alınması gereken su miktarından daha az su tüketmek, aşırı tuzlu yiyecekler yemek, obezite, yetersiz fiziksel aktivite, çevresel ve genetik faktörler böbrek taşı oluşumuna neden olan etkenlerdir.

BÖBREK TAŞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çok küçük böbrek taşları hiçbir belirti olmadan idrar yoluyla vücuttan atılır. Ancak idrar yoluyla atılamayacak kadar büyük taşlar üreterden mesaneye geçerken ya da vücut dışına atılırken şiddetli ağrılar oluşur. Ağrı kişinin böbrek bölgesinde, kaburgaların altında, alt karın bölgesinde, sırtında veya kasıklarında görülebilir. Bunun yanı sıra kişide sürekli idrara çıkma isteği, idrar sırasında yanma hissi, idrar renginde ve kokusunda değişiklikler, mide bulantısı ve kusma gibi şikayetleri oluşur.

BÖBREK TAŞI ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Böbrek taşları 4 çeşittir ve bilinmesi tedavisi açısından çok önemlidir. Bunlar kalsiyum taşları, struvite taşları, ürik asit taşları ve sistin taşlarıdır.

Kalsiyum Taşları

En sık görülen böbrek taşı çeşididir. Genellikle kalsiyumun çeşitli bileşiklerinin oluşturduğu kalsiyum oksalat ve kalsiyum fosfat gibi taşlardır. Böbrek taşı rahatsızlıklarının yaklaşık %75’i kalsiyum taşlarından oluşmaktadır.

Struvite Taşları

 Kadınlarda erkeklerden daha yaygın olarak görülen struvite taşları magnezyum, amonyum ve fosfattan oluşur. Genellikle idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır ve çok hızlı büyüme gösterir. Kısa sürede tedavi edilmezse kronik enfeksiyon ve böbrek hasarına yol açar.

Ürik Asit Taşları

 İdrarın normalden daha asidik yapıda olduğu durumlarda oluşur. Genellikle yüksek proteinli diyet yapan kişilerde, obezite veya gut hastalarında görülür.

Sistin Taşları

Çok nadir görülür. Kişinin böbreğindeki sistin adı verilen aminoasiti çok fazla salgılanmasından olan kalıtsal bir bozukluktan kaynaklanır. Erken yaşlarda görülmeye başlar ve sık sık tekrar eder. Tedavi edilemediği takdirde böbrek yetmezliği ile sonuçlanır.

BÖREK TAŞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

5mm’den daha küçük olan böbrek taşları kendiliğinden vücut dışına atılabilirler. Gün içerisinde 2-3 litre su tüketmek oluşabilecek bu tür taşların düşmesinde etkilidir. İdrar rengi koyu olan birinin berrak bir renge dönene kadar su içmesi önerilir.

İdrar kanallarından geçebilecek büyüklükteki taşlar için idrar kanallarını genişleten ilaçlar ve oluşabilecek ağrıları azaltmak için ağrı kesiciler verilir.

5mm’den daha büyük ve 2 cm den küçük taşlar için ESWL yani vücut dışından uygulanan ses dalgaları ile taş kırma yöntemi uygulanır. Cerrahi bir işlem değildir. Su tüketimi desteğiyle beraber taşın kendiliğinden düşmesi sağlanır.

2cm’den daha büyük ve ESWL işlemiyle kırılamayan taşlar için kapalı böbrek taşı ameliyatı uygulanır.  PNL ya da üreteroskopi adı verilen kapalı yöntem ile kırma işlemi yapılır. Üreteroskopi işleminde kıvrılabilir cihazlarla idrar yolu uç kısmından girilir, üretra, mesane, üreterden böbreğe ulaşılarak yapılır.

PNL yani perkütan nefrolitotomi ameliyatında ise hastanın sırtından yaklaşık 1 cm lik bir delikten girilerek böbreğe ulaşılır ve taşlar kırılarak dışarı alınır.

Prof. Dr. Yusuf İlbey

Sağlık Bilimleri Üniversitesi,

İzmir Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi

Üroloji Kliniği

Bir Yorum Yazın
Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.